مهم ترین نشانه های بیش فعالی کدامند؟

بیماری ADHD یا بیش فعالی اختلالی است که معمولا از زمان کودکی ایجاد می شود و والدین و معلمان کودک متوجه آن می گردند. حالا چطور باید فهمید که کودک به این اختلال مبتلا هست یا خیر؟ با خواندن این مطلب اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید.

علائم بیش فعالی کودکان در مدرسه

رضا، كودک 8 ساله ای است كه در كلاس دوم دبستان درس می خواند. با وجود اين كه رضا کودک باهوشی است، اما والدين و معلم او با شيوه ی خواندنش مشكل دارند.

معلم وی عنوان می كند كه اشتباهات او ناشی از بی دقتی است. یک کودک بیش فعال همچنین:

• حوصله ی انجام تكاليف كلاسی را ندارد.
• فراموشكار و نامنظم است.
• وسايلش را گم ميكند.
• تكاليفش را نيمه كاره رها می کند.
• با بغل دستی هايش صحبت می كند و شلوغ و نا آرام است.

خصوصیات بچه های بیش فعال

والدين رضا نيز می گويند كه رضا:

• انجام تكاليف خود را ساعت ها طول می دهد.
• به درس خواندن علاقه ای ندارد.
• پس از نيم ساعت درس خواندن خسته می شود.
• پر حرف است و وسط حرف ديگران می پرد.
• آرام و قرار ندارد و با اينكه مدت های طولانی بازی می كند، اصلا خسته نمی شود.

اين ها خصوصيات یک کودک مبتلا به اختلال بيش فعالی-كم توجهی (ADHD) است كه در سه تا پانزده درصد كودكان دبستانی و بيشتر در پسرها دیده می شود.

بیش فعالی از چه سنی شروع می شود؟

بعضی از علائم اين اختلال پيش از هفت سالگی شروع می شوند. در اين سن كودكان بيشتر پر تحرک و شلوغ هستند و با افزايش سن، مشكلات مربوط به توجه و رفتارهای تكانشی بيش از ديگر علائم باقی می مانند. پيش از سن دبستان، اين كودكان ناآرام و بی قرار هستند، لحظه ای آرامش ندارند، مدام روی مبل و ميز و صندلی بالا و پايين می پرند. در ميهمانی ها و محيط های شلوغ به حدی شيطنت می كنند كه والدين را از ارتباطات اجتماعی پشيمان می كنند. اين ها بچه هاي پرحرف و پر تحركی هستند و هيچ وقت خسته نمی شوند. اين كودكان ممكن است كارهای خطرناکی انجام دهند، ولی از تجربيات خود درس نمی گيرند.

علائم بیش فعالی در کودکان 7 ساله

در سنين مدرسه، پر تحركی و مهار گسيختگی اين كودكان كمتر می شود، ولی مشكلات ديگر آن ها برجاست. بزرگ ترین مشكل آن ها درس است. آن ها سر كلاس آرام ندارند، با بغل دستی ها صحبت می كنند يا هنگامی كه معلم مشغول درس دادن است، خودشان را با كار ديگری سرگرم می كنند و خلاصه حاضرند هر كاري غير از گوش دادن به درس و درس خواندن انجام دهند. هميشه وسايل خود را گم می كنند يا در مدرسه جا می گذارند. نوجوانان مبتلا به اين اختلال، بی نظم، نامرتب، شلخته، فراموشكار و بد قول هستند. رفتارهای تكانشی و ناگهانی و بدون فكر دارند و از ديد ديگران رفتار آنان بچگانه و ناپخته به نظر می رسد. اين نوجوانان به دليل سرزنش های طولانی و هميشگی اطرافيان، اعتماد به نفس ضعيفی دارند و عصبی و زودرنج هستند. ممكن است اين نوجوانان بخصوص پسران، رفتارهای ضد اجتماعی و پرخاشگری پيدا كنند.

اهمیت تشخیص و درمان بیش فعالی

تشخيص و درمان به موقع اختلال بيش فعالی- كم توجهی اهميت بسزايی دارد، چرا كه هم آينده ی كودک را نجات می دهد و هم خانواده را راحت وآرام می كند.

افسردگی، اضطراب، اعتماد به نفس پايين، طرد شدن از سوی همسالان، خانواده، معلمان و همكاران، مشكلات تحصيلی، شغلی و خانوادگی، رفتارهای ضداجتماعی و سوء مصرف مواد و… از جمله پيامدهای مهم درمان نكردن به موقع اين اختلال است.

مداخلات درمانی اين كودكان شامل درمان دارويی، مداخله در مدرسه، راهنمايی والدين، نوروتراپی و رفتار درمانی كودک است.

90 درصد اين كودكان به درمان دارويی پاسخ مناسب نشان می دهند و عملكرد تحصيلی، اجتماعی، ارتباطی و خانوادگی آن ها بهبود پيدا می كند و خطر پيامدهای منفی به وضوح كاهش می يابد. در اين ارتباط والدين بايد نگرانی های خود را درباره مصرف دارو كنترل و به پزشک معالج اطمينان كنند و خود و كودک خود را از بن بست نوميدی و ناتوانی نجات دهند.

نحوه برخورد با کودکان بیش فعال

در مجموع شما والدين بايد بدانيد كه:

• چنان كه كودك شما علائم اين اختلال را دارد، در درمان آن درنگ نكنيد و هر چه زودتر به روانپزشک مراجعه كنيد. متوجه باشيد كه درمان مناسب، براحتی شما و كودكتان را از خيلی مشکلات و عواقب نجات می دهد.

• اين اختلال را به عنوان بخشی از وجود كودكتان بپذيريد و تطابق لازم را برقرار كنيد.

• انتظارات خود را تعديل كنيد، همان گونه كه از یک كودی مبتلا به مشكل حركتی انتظار دويدن و راه رفتن نداريد، از اين كودكان نيز نبايد توقع داشته باشيد كه در زمينه تحصيلی، ارتباطی و ديگر حوزه های رفتاری، ايده آل و عالی باشند. شما بايد به اين كودكان كمک كنيد تا زندگی بهتری داشته باشند.

• خود را سرزنش نكنيد. مشكلات رفتاری كودک شما به دليل ناتوانی شما در نقش یک والد خوب نيست. شما والدين خوبی هستيد، ولی صرفاً ممكن است آگاهی و اطلاعات كافی در خصوص نيازهای ويژه ی فرزندانتان نداشته باشيد و در اين خصوص به آموزش نياز داشته باشيد.

• ممكن است بيماری كودكتان تا بزرگسالی ادامه يابد. شما نبايد نا اميد شويد، در عوض باید بکوشيد تا با درمان مناسب جلوی بسياری از پيامدهای منفی را بگيريد.

• خودتان، كودكتان و ديگران را ببخشيد. ممكن است اين كودكان رفتارهايی داشته باشند كه برای شما غيرقابل تحمل است. بدانيد كه آن ها قصد لجبازی و آزردن شما را ندارند و رفتارهای آنها ناشی از بيماری آنهاست. پس آن ها را ببخشيد. شما نيز ممكن است گاهی كنترل خود را از دست بدهيد و بعد از رفتارهای خود پشيمان شويد. شايد هر پدر و مادر ديگری نيز جاي شما بود، بعضی اوقات چنين واكنش هايی را از خود نشان می داد.به هر حال توانايی بخشش خود را داشته باشيد. گاهی اطرافيان شما نيز ممكن است شما را شماتت كنند كه نتوانسته ايد فرزندانتان را خوب تربيت كنيد، توجه داشته باشيد كه آن ها از چنين اختلالی اطلاع ندارند،پس آن ها را نيز ببخشيد.

• از تنبيه فيزيكی استفاده نكنيد. اين كار فقط نشانه خشم و عصبانيت شماست و هر چند ممكن است كودكتان را بطور موقت آرام كند اما در دراز مدت وضعيت او را بدتر خواهد كرد.

• خودتان هم تفريح كنيد. اين كودكان تمام وقت و انرژی شما را اشغال و شما را خسته می كنند. گاهي لازم است شما نيز خود را نجات دهيد. به يک موسيقی خوب گوش دهيد، به ملاقات يک دوست برويد، پياده روی كنيد.

• مهارت های فرزندپروری را بیاموزید.

در پایان باید به این نکته توجه داشته باشید که بیماری ADHD یا بیش فعالی چیز ساده ای نیست. باید به آن توجه ویژه ای نشان داد و آن را بسیار جدی گرفت.