با فرد مشکوک به اعتیاد چگونه باید رفتار کرد؟
متاسفانه بیماری اعتیاد به در حال حاضر یک بیماری نسبتا شایع در جامعه ی ما می باشد. تخمین های اولیه نشان می دهند که در شهر های بزرگ از حدود 30 مرد جوان بین 20 تا 40 سال حداقل دو نفر به نوعی از اعتیاد مانند اعتیاد به مواد مخدر (تریاک، هروئین، کراک و …) یا اعتیاد به مواد محرک (شیشه، کوکائین و …) مبتلا است. پس احتمال اینکه خانواده های با این بیماری در یکی از اعضاء خود مواجه شود یا به وجود آن شک نماید بسیار زیاد است.
نشانه های اولیه اعتیاد
بروز تغییرات رفتاری در یکی از اعضاء خانواده می تواند نشانه ای از ابتلا به اعتیاد وی باشد. این تغییرات شامل موارد زیر هشتند:
- بی نظمی در خواب
- پرخاشگری
- افت تحصیلی یا شغلی
- بی حوصلگی
- بی قراری
- بی اشتهایی
- افسردگی و…
تشخیص اولیه اعتیاد به مواد
اگر به هر دلیلی به مصرف مواد توسط یکی از اطرافیان خود شک کردید، قبل از انجام هر اقدامی، اول به نکات زیر توجه کنید و سپس به سوالاتی که در مورد آن ها مطرح شده است، پاسخ دهید:
- ميزان آگاهي : چقدر از بیماری اعتیاد اطلاع دارید؟ از مواد مخدر و محرک مختلف و روش های مصرف آن ها چه می دانید؟ آیا از علائم مصرف مواد در رفتار و ظاهر فرد مطلع هستید؟ آیا می دانید با فرد بیمار معتاد چگونه باید برخورد کرد؟ قبل از هر اقدامي بايد از كامل بودن اطلاعات خود مطمئن شويد تا به اشتباه به کسی تهمت اعتیاد نزنید.
- سطح اطمينان : تا چه حد به شواهد خود مطمئن هستید؟ مراقب باشید که شک و گمان زیاد از حد، کنترل اطرافیان و تهمت های بدون پشتوانه، موقعیت شما در محیط خانواده را به شدت به خطر می اندازد. در بسیاری از موارد، شک و تردیدها در مورد بیماری افراد به اعتیاد درست از آب در نمیآید! پس در مطرح كردن شك خود بسيار احتیاط کنید.
- عوامل خطر : آیا عوامل خطر ایجاد اعتیاد برای فرد مورد نظر را می شناسید؟ استرس های خانوادگی و کاری، فراهم بودن مواد و حضور در کنار دوستان مصرف کننده، مهم ترین عوامل خطر هستند. عوامل خطر را در کنار شواهد مصرف به دقت ارزیابی نمایید.
- فرد كليدی : اگر لازم شد کسی با فرد مشکوک به اعتیاد صحبت کند و نگرانی های خانواده را با او در میان بگذارد و اطلاعات بیشتری کسب کند، بهترین گزینه چه شخصی است؟ پدر خانواده، عمو، دایی، برادر بزرگتر، مادر، خواهر بزرگتر و یا …. کدام یک مناسب تر هستند؟ کدام یک تاثیرگذاری بیشتر، اعتبار بالاتر و قدرت بیشتری در کنترل احساسات خود دارند؟
- قدم هاي عملی : بعد از مطرح شدن نگرانی ها و مواجهه با بیمار، در صورت پذیرش یا عدم پذیرش وی، قدم بعدی شما چیست؟ آیا برای گزینه ها یا مراحل بعدی برنامه مشخصی دارید؟ قبل از هر كاري برنامه خود را براي انجام اقدامات بعدي طراحي نماييد.
- كنترل خود : در حال حاضر چقدر ناراحت یا عصبانی هستید؟ چقدر به اعصاب خود تسلط دارید؟ چقدر احساس میکنید که باید هر چه زودتر اقدامی انجام داد؟ اگر تصور می کنید که باید به سرعت مداخله ای انجام دهید احتمالا در مسیر نادرستی حرکت میکنید. اعتياد يك شبه ايجاد نشده است و با يك اقدام ضربتي شما هم درمان نميشود!
- مشاور مطلع : آیا شرایط خود را با یک فرد مشاور آگاه به بیماری اعتیاد در میان گذاشته اید تا بهترین برخورد مناسب را برای بیمار خود بیابید؟ برخورد صحيح با بيماري اعتياد، نياز به يك دانش فراگير و چند بعدي دارد كه در خانواده ها وجود ندارد. شما بدون بهره گیری از نظرات مشاوران آگاه حتما دچار اشتباهات خطرناكي خواهيد شد.
روانشناس خوب برای ترک اعتیاد
در یک جمع بندی می توان گفت که باید دقت داشته باشید که اگر احتمالا حدس شما در مورد بيماري يكي از اعضاء خانواده درست باشد، بیماری اعتیاد او در چند روز ایجاد نشده است که شما بتوانید در یک اقدام اورژانسی مشکل را حل نمایید. در طی چند روز هم بیماری زیاد پیشرفت نمی کند. پس قبل از هر کاری، اطلاعات خود را در مورد بیماری اعتیاد، علائم آن، راه های درمان آن و کارهایی که نباید در مورد بیماران انجام شود افزایش دهید. در این مسیر حتما از کارشناسان و مشاورین خبره در حوزه اعتیاد کمک بگیرید.
مراکز درمانی اعتیاد زیادی وجود دارند که کارشناسان این مراکز می توانند بهترین مشاور شما برای انتخاب بهترین راه مداخله ممکن باشند.
دکتر رضا دانشمند و همکارانشان با داشتن سابقه ای طولانی در درمان اعتیاد می توانند به شما و عزیزانتان در رهایی از این بیماری خانمان سوز کمک های شایسته ای به عمل آورند.
