خانه » مجله روانپزشکی » چه تفاوتی میان توهم و هذیان وجود دارد؟
مدت زمان مطالعه ۶ دقیقه

چه تفاوتی میان توهم و هذیان وجود دارد؟

هذیان و توهم هر دو از علائم اختلالات سلامت روان هستند که درک فرد از واقعیت را تغییر می دهند. اگرچه این دو واژه مشابه هستند، اما یکسان نیستند.

درک تفاوت بین هذیان و توهم می تواند در تشخیص و درمان و همچنین در مدیریت شرایط سلامت روانی که باعث این علائم می شود مفید باشد.

ذهن یک ابزار فوق العاده قدرتمند است. مغز حالت ها، افکار و رفتارها را دیکته می کند و واقعیت های افراد را خلق می کند.

هنگامی که یک وضعیت سلامت روان ایجاد می شود، یک اختلال در عملکرد مغز می تواند رخ دهد.

هنگامی که این اتفاق می افتد، تغییرات در مغز می تواند باعث سوء تفاهم بین آنچه واقعی است و آنچه در زندگی روزمره ما تصور می شود، شود.

توهمات واقعیت را به گونه‌ای تحریف می‌کنند که درک آن برای شخص بسیار دشوار است. در حالی که هذیان می تواند به تنهایی یک بیماری روانی باشد (اختلال هذیانی)، هذیان و توهم اغلب بخشی از یک مشکل بزرگتر هستند.

دانستن تفاوت بین این دو شرایط می تواند به شما در تعیین بهترین مسیر اقدام کمک کند.

هذیان چیست؟

هذیان ها باورهای نادرستی هستند. بنابراین، فردی که دچار توهم می شود، به چیزی که درست نیست، ثابت قدم خواهد بود. معمولاً، این باورها حتی زمانی که شواهدی مبنی بر واقعی نبودن آنها وجود داشته باشد، باقی می مانند. از هذیان ها به عنوان ماهیت غیرعجیب یا عجیب یاد می شود. نمونه هایی از توهمات غیرعجیب شامل مواردی است که می تواند در زندگی واقعی اتفاق بیفتد، مانند خیانت همسر. از سوی دیگر، نمونه‌هایی از هذیان‌های عجیب و غریب شامل چیزهایی است که هرگز در زندگی واقعی اتفاق نمی‌افتند، مانند توانایی نامرئی شدن.

انواع هذیان

انواع مختلفی از هذیان وجود دارد، اما تفکر هذیانی معمولاً از الگوهایی پیروی می کند. بنابراین انواع هذیان بر اساس موضوع دسته بندی می شوند. مضامین هذیانی عبارتند از:

توهمات بزرگ

علائم اختلال هذیانی بزرگ حول باورهای برتری است. به عبارت دیگر، فرد معتقد است که از دیگران بهتر است.

توهمات حسود

هذیان های حسادت اغلب حول باورهای قربانی شدن یک رابطه می چرخد.

هذیان های ارتومانی

فردی که دچار هذیان های شهوانی است معتقد است که یک فرد مهم (مثلاً یک سلبریتی) عاشق آنهاست. این می تواند بی ضرر باشد یا منجر به رفتارهایی مانند تعقیب شود.

هذیان جسمانی

افراد مبتلا به هذیان جسمانی معتقدند که از یک بیماری پزشکی یا عفونت انگلی رنج می برند که ندارند.

توهمات آزاردهنده

تصور می شود که این شایع ترین نوع هذیان باشد. هذیان های آزاردهنده ماهیت پارانوئیدی دارند و شامل باورهایی مانند جاسوسی می شوند. از طرف دیگر، یک شخص می تواند باور کند که دیگران قصد دارند به آنها آسیب برسانند. هذیان های اسکیزوفرنی اغلب ماهیتی آزاردهنده دارند.

روان پریشی هذیانی می تواند به خودی خود شرایطی باشد یا می تواند نشانه ای از اختلال دیگری باشد. شرایط دیگری که ممکن است باعث هذیان شود عبارتند از:

  • بیماری آلزایمر
  • زوال عقل
  • آسیب مغزی
  • بیماری پارکینسون
  • اختلالات هذیانی
  • روان‌گسیختگی
  • اختلالات خلقی
  • سوء مصرف مواد
  • روان پریشی ناشی از مواد مخدر

بسته به باورهای فرد، افکار هذیانی ممکن است باعث ناراحتی نشوند. به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است هذیان هایی را تجربه کند که لزوماً زندگی او را مختل نمی کند، مانند اینکه او می تواند با یکی از اعضای خانواده متوفی ارتباط برقرار کند. از طرف دیگر، ممکن است فردی که مبتلا به اسکیزوفرنی تشخیص داده شده باشد، فکر کند که از طریق وسایل مورد جاسوسی قرار می گیرد، که می تواند منبع اصلی استرس در زندگی آنها باشد.

توهمات شبیه هذیان است به این معنا که باعث می شود فرد احساس کند چیزی را تجربه می کند که واقعاً اتفاق نیفتاده است. با این حال، توهمات مبتنی بر باورها نیستند.

توهمات چیست؟

توهمات مانند هذیان هستند، اما به جای تمرکز بر باورهای نادرست، شامل ادراک نادرست حسی می شوند. به این معنا که شخص چیزی را حس می کند، می بیند، می چشد، می شنود یا بو می کند که آنجا نیست. مانند هذیان، توهم اغلب نشانه یک اختلال گسترده تر است، اما همچنین می تواند ناشی از شرایط موقعیتی مانند سوء مصرف مواد باشد.

انواع توهم

توهمات بر حواس شما تأثیر می گذارد و بر اساس آن دسته بندی می شوند. بنابراین انواع توهم عبارتند از:

  • شنوایی (شنوایی)
  • بصری (دیدن)
  • بویایی (بویایی)
  • لمسی (احساس)
  • مزه دار (چشیده)

توهمات در مغز ایجاد می شود و برای فردی که آنها را تجربه می کند بسیار واقعی است. با توجه به این، آنها می توانند بسیار ناراحت کننده باشند. علل توهم مشابه دلایل هذیان است. به عنوان مثال، بیماری روانی اسکیزوفرنی یکی از علل شایع توهم است. علاوه بر این، بیماری پارکینسون، آلزایمر، زوال عقل، صرع و آسیب های مغزی نیز از علل شایع هستند. علاوه بر این، شنیدن، دیدن یا احساس چیزهایی غیر واقعی برای فردی که سم زدایی از مواد مخدر یا الکل را انجام می دهد غیرعادی نیست، که یکی از دلایلی است که سم زدایی تحت نظارت پزشکی بسیار توصیه می شود.

درمان هذیان در مقابل توهم

درمان هذیان یا توهم تا حد زیادی به شرایطی بستگی دارد که باعث این گسست با واقعیت شده است. اگر روان پریشی مشهود نباشد، درمان شناختی رفتاری (CBT) یک رویکرد رایج برای درمان هذیان است.

CBT این فرصت را برای فرد فراهم می کند تا به توهمات خود بپردازد و در مورد احتمالات جایگزین در مورد باورهای نادرست خود بحث کند. این نوع درمان در صورت لزوم با دارو همراه خواهد بود.

توهمات نیز با ترکیبی از درمان ها درمان می شوند. با این حال، اگر توهم با یک بیماری روانی یا وضعیت جسمانی مرتبط باشد، دارو ممکن است بیشتر رویکرد اول باشد. نوع داروی مورد استفاده بستگی به شرایط ایجاد کننده توهم دارد.

اگر سوء مصرف مواد باعث هذیان و توهم می شود، ارزیابی توسط یک روانپزشک خوب که هم در زمینه سلامت روان و هم در درمان اعتیاد مهارت دارد، اغلب اولین گام است.

کمک به سلامت روان بیماران

هذیان و توهم می تواند برای کسانی که آنها را تجربه می کنند و همچنین برای اطرافیانشان ناراحت کننده باشد. تیم درمان در تثبیت بیمارانی که بدون توجه به شدت دچار توهم و هذیان می‌شوند، به خوبی مهارت دارند.

معمولا برنامه‌های روانپزشکی بزرگسالان را در دو قالب بستری و سرپایی ارائه می شود. علاوه بر این، یک برنامه تشخیص دوگانه برای مقابله با هر گونه اعتیاد همراه ارائه می شود و می تواند به تثبیت بحران کمک کند. هیچ دو بیمار یکسان نیستند، و گزینه‌های فردی را برای برآوردن نیازهای بهبودی ارائه می شود.

سوالات متداول در مورد هذیان در مقابل توهم

منبع:

https://batonrougebehavioral.com/delusions-vs-hallucinations/

دکتر رضا دانشمند

دکتر رضا دانشمند

دکتر رضا دانشمند، روان پزشک، متخصص اعصاب و روان
روان درمانگر اعتیاد، درمانگر بازتوانی شناختی و نوروتراپیست
رییس بیمارستان روانپزشکی رازی
دبیر کمیته اعتیاد انجمن علمی روان‌پزشکان ایران
عضو مرکز تحقیقات سوء مصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی

برچسب ها:
مقالات مرتبط

حملات پانیک چیست؟

حمله پانیک یک احساس ناگهانی و شدید ترس و اضطراب است. ممکن است کاملاً ناگهانی اتفاق بیفتد و احساس طاقت‌فرسا یا ترسناک داشته باشید. ممکن است تعدادی از این علائم را همزمان احساس کنید یا واکنش متفاوتی...

مفهوم ترس و انواع آن

مفهوم ترس و انواع آن

ترس «احساس ناخوشایند و اغلب ناشی از پیش بینی یا آگاهی از خطر است. ترس کاملاً طبیعی است و به افراد کمک می کند موقعیت ها و تهدیدهای خطرناک را بشناسند و به آنها پاسخ دهند. با این حال، ترس سالم یا ترسی...

بهترین روش درمان افسردگی با نوروتراپی

بهترین روش درمان افسردگی با نوروتراپی

برخی افسردگی را نوعی ناتوانی "نامرئی" می دانند. زیرا هیچکس متوجه شدت آسیب نمی شود چون تمام این آسیب در درون شما اتفاق می افتد. افسردگی یک بیماری بسیار رایج است. به طوریکه طبق آمار (سال2020) بیشتر از...

راه های مدیریت، کنترل و مهار خشم در کودکان

راه های مدیریت، کنترل و مهار خشم در کودکان

خشم یک احساس طبیعی و سالم است. اما بسیاری از کودکان برای درک تفاوت بین احساس عصبانیت و رفتار پرخاشگر تقلا و تلاش می کنند. وقتی بچه ‌ها نمی‌ دانند چگونه با احساسات خود کنار بیایند، ناامیدی و عصبانیت...

پرسش و پاسخ تکمیلی

سوالات شما در اسرع وقت پاسخ داده شده و از طریق ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد

0 دیدگاه
یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *